Heel wat jongeren durven geen hulp te vragen bij psychische problemen

1 op de 3 jongeren heeft het tijdens deze crisis moeilijk om professionele hulp te vragen bij psychische problemen. Dat blijkt uit een enquête bij 1.000 jongeren, uitgevoerd door de Onafhankelijke Ziekenfondsen. Donderdag 2 december worden nog meer interessante resultaten bekendgemaakt tijdens een online symposium over de geestelijke gezondheid van jongeren.

Begin september hebben de Onafhankelijke Ziekenfondsen 1.000 Belgische jongeren tussen 16 en 25 jaar bevraagd over hun mentale welzijn. 35% van de jongeren die aangaven psychische problemen te hebben, geeft toe het moeilijk te vinden om (professionele) hulp te vragen. Het is vooral door deze terughoudendheid, die vaak voortvloeit uit schrik voor stigmatisering, dat jongeren geen hulp zoeken en niet omdat ze niet weten waar ze hulp kunnen vinden.

Algemene impact van de gezondheidscrisis op jongeren 

Vooral het sociale leven van jongeren heeft het hard te verduren tijdens deze crisis. 8 op de 10 jongeren (82%) geeft aan dat de coronacrisis hun sociaal leven moeilijker maakt. Bijna 1 op de 2 spreekt van heel moeilijk. Maar ook op de mentale en fysieke gezondheid van jongeren heeft de crisis een impact:

• Ruim 1 op de 2 jongeren (58%) geeft aan het mentaal lastig te hebben. Bijna 1 op de 4 spreekt over ‘heel lastig’. 49% zegt ook dat de coronacrisis een effect heeft op hun fysieke gezondheid. 45% van de ondervraagde jongeren ervaart heel concreet paniekgevoelens, angstaanvallen, voelt zich eenzaam, verliest zijn eetlust of spreekt van slapeloosheid.
• 4 op de 10 jongeren ondervindt fysieke problemen tijdens deze crisis (42%) zoals hoofd-, rug- of buikpijn of hartkloppingen.
• Tot slot meldt 40% dat ze het ook financieel moeilijker hebben tijdens deze periode.

De coronacrisis lijkt meer impact te hebben op het sociale leven en het mentale welzijn van meisjes dan van jongens: meisjes zijn vaker angstig, voelen zich meer eenzaam, ervaren meer stress en zijn meer ongerust over hun toekomst.

Oproep aan de overheden

De ondervraagde jongeren weten ook heel goed wat ze van onze overheden verwachten op vlak van geestelijke gezondheid. We legden hen verschillende mogelijkheden voor, maar de volgende drie antwoorden kwam het meest naar voren:

• Meer aandacht voor jongeren in een kwetsbare situatie,
• Jongeren beschermen tegen vooroordelen (stigmatisering) rond geestelijke gezondheid,
• Meer toegankelijke en laagdrempeligere hulp voor jongeren met psychische problemen.

Onze aanbevelingen

Voor de Onafhankelijke Ziekenfondsen is de aanpak van geestelijke gezondheid een prioriteit, die vorm krijgt in de volgende tien aanbevelingen:

• Geestelijke gezondheid hoort op dezelfde hoge prioriteitenlijst als fysieke gezondheid.
• Zet van jongs af aan in op preventie en neem het mee in het volledige onderwijssysteem: mentale gezondheidsproblemen moeten in dezelfde mate herkend en erkend worden als fysieke gezondheidsproblemen. Meer info
• Ondersteun preventie met begrijpbare mental health literacy (MHL) zodat stigmatisering wordt ontkracht.
• Betrek de hele maatschappij bij de uitbouw van een feilloos continu proces om de nodige zorg correct te kunnen detecteren. Een belangrijkaandachtspunt daarbij: de overgang tussen zorg per leeftijdscategorie en tussen de verschillende soorten van zorg.
• Investeer in de opleiding van zorgverstrekkers. Reik hen handvaten via richtlijnen en aanbevelingen, die de kwaliteit van de zorg garanderen. Meer info
• Maak de zorg toegankelijk en laagdrempelig. Maak duidelijk waar men terechtkan en hoe men zorg kan vragen. Meer info
• Focus op kwetsbare doelgroepen en pas het beleid en de behandeling aan hun specifieke behoeften aan. Meer info
• Zorg voor voldoende en gepaste middelen: voldoende ziekenhuisbedden, opgeleide zorgverstrekkers en voldoende terugbetaling van de zorg. Extra budgetten zijn nodig en op alle beleidsniveaus. Meer info
• De federale en regionale overheden moeten beter samenwerken zodat budgettaire middelen elkaar aanvullen en geen breuklijnen in het zorgaanbod veroorzaken. Meer info
• Zet in op digitalisering van zorgprocessen ter ondersteuning van een lean beleid, met administratieve en operationele vereenvoudiging. Meer info

Wat doen onze ziekenfondsen

Onze ziekenfondsen nemen concrete acties om de drempel naar geestelijke gezondheidszorg te verlagen. Zo bieden Partena en OZ, binnenkort samen Helan Onafhankelijk Ziekenfonds, de Luisterlijn aan. Dit is een online platform waar men terecht kan voor 5 gratis consultaties bij een klinische psycholoog voor psychologische hulp. Meer specifieke informatie over geestelijke gezondheid en terugbetalingen vind je op de website van Partena Ziekenfonds en OZ.