Hoe kan de vaccinatiegraad verbeterd worden?

Context

Vaccinatie is een doeltreffend middel om bepaalde infectieziekten te controleren of zelfs uit te roeien. Volgens de WHO kan inenting wereldwijd jaarlijks 2 tot 3 miljoen levens redden. In het algemeen heeft de bevolking een groot vertrouwen in de werking en het nut van vaccins. Toch is de vaccinatiegraad in België en in andere EU-landen, nog niet optimaal. Vaccinatie beschermt nochtans niet alleen het individu, maar ook de hele gemeenschap (groepsimmuniteit); de beslissing om niet te vaccineren kan dus een negatieve invloed hebben op een ruimer niveau. Voor mazelen, bijvoorbeeld, werd in 2017 in de EU en in België een toename van het aantal gevallen gemeld (37 personen zijn er zelfs aan gestorven).

In België wordt vaccinatie hoofdzakelijk door de Gemeenschappen georganiseerd. Verschillen in organisatie en procedures tussen die Gemeenschappen kunnen leiden tot verschillen in de vaccinatiegraad. Bovendien is er momenteel geen gecentraliseerde registratie van alle vaccinatiegegevens, waardoor het moeilijk is om een overzicht te krijgen van de dekkingsgraad van sommige vaccins.

Duidelijke en correcte informatie, een vlotte toegankelijkheid en een doelmatig registratiesysteem zijn nochtans essentieel om de vaccinatiegraad te verbeteren.

Er moet ook rekening worden gehouden met een aantal specifieke doelgroepen. Zo blijft de griepvaccinatiegraad bij 65-plussers bijvoorbeeld nog onder de aanbevelingen van de WHO. Dat kan dus beter. De toediening van vaccins aan jonge kinderen binnen het tijdsbestek voorzien in het vaccinatieschema is een ander aandachtspunt. De Hoge Gezondheidsraad (HGR) beveelt vaccinatie tegen het humaan papillomavirus (HPV) voor meisjes en jonge vrouwen aan, om de ontwikkeling van baarmoederhalskanker te voorkomen. De dekking van die HPV-vaccinatie is echter van gewest tot gewest verschillend. De HGR adviseert ook HPV-inenting bij jonge mannen, gezien de rol die het HPV speelt in andere soorten kanker. Tot slot is het belangrijk om de vaccinatiegraad van zwangere vrouwen tegen kinkhoest en griep te verhogen.

Wat stellen de Onafhankelijke Ziekenfondsen voor?

Een percentage van 90 % bereiken voor de vaccinatie tegen het humaan papillomavirus, zowel bij jongens als meisjes en in alle gewesten (2025).
Het bereiken van de volgende griepvaccinatiepercentages: 75 % bij 65-plussers, 50 % bij zwangere vrouwen en 80 % bij de gezondheidsprofessionals (2025).
Aan elke zwangere vrouw de mogelijkheid bieden om zich te laten vaccineren tegen kinkhoest en een vaccinatiegraad van 80% bereiken bij de gezondheidswerkers die met baby's werken (2025).
Wat de vaccinatie bij kinderen betreft: voor elk vaccinatiemoment (1e dosis en volgende) inentingspercentages bereiken die een collectieve immuniteit garanderen, én erop toezien dat 80 % van de kinderen onder 18 maanden de inenting krijgt volgens het juiste tijdschema.

Welke acties zijn prioritair?

Een samenhangende en gecoördineerde informatiestrategie voor het grote publiek ontwikkelen, met bijzondere aandacht voor de kwetsbare bevolkingsgroepen.
De opleiding van en de communicatie met gezondheidsprofessionals versterken.
In alle gewesten een contactpunt installeren om zowel gezondheidsprofessionals als particulieren te informeren en wegwijs te maken.
De HPV-vaccinatie uitbreiden naar jongens en het systeem van de ‘op-out’ veralgemenen.
Zowel burgers als zorgverleners toegang geven tot de vaccinatieregisters, en ervoor zorgen dat die registers alle vaccinatiegegevens bevatten
Systemen voor individuele geheugensteuntjes op poten zetten, in samenwerking met de ziekenfondsen (sms, e-mail, ...).