Vóór de coronacrisis was het al een heet hangijzer, maar in tijden van lockdown is de schermtijd van kinderen en jongeren enkel maar toegenomen. Een goede preventiestrategie blijft nodig.
Voor kinderen en jongeren is de impact van de coronacrisis enorm: school werd vervangen door pre-teaching, hobby’s vielen in het water, … Veel ouders werken bovendien van thuis uit en hebben niet steeds de tijd om de kinderen te animeren. Uit een recente enquête van Medianest blijkt dat 83% van de kinderen niet zelfstandig voor school kan werken en hulp nodig had.
Vast staat dat de schermtijd van kinderen en jongeren de afgelopen maanden is toegenomen. Volgens een enquête van Camille, kinderbijslagfonds van UCM, over het schermgebruik in coronatijden bij kinderen tot 13 jaar, zegt 58% van de ouders dat de schermtijd van hun kinderen gestegen is met 1 uur per dag, bij 11% van de bevraagden gaat het zelfs om een toename van meer dan 3 uur per dag.
In Vlaanderen wordt een zelfde trend waargenomen volgens Medianest: 68% van de ouders geeft aan dat ze schermen vaker gebruiken om hun kind bezig te houden dan anders. Bovendien leidt dat praten over schermtijd (in vele gevallen) ook tot conflicten. Bij de ouders ervaren 2 op 3 meer conflicten over schermen sinds de start van de coronamaatregelen.
Niet enkel smartphones en tablets lijken aan de handen van de kinderen en jongeren vastgegroeid te zijn. Ook de uren die aan gaming worden besteed, zijn fors toegenomen. In 2019 publiceerden de Onafhankelijke Ziekenfondsen de resultaten van een enquête waaruit bleek dat 29% van de bevraagde jongens meer dan 15 uur achter zijn spelconsole zat, en dat 6 op de 10 jongeren aangaven al minstens één soort fysieke pijn te hebben ervaren door te gamen.
Door het wegvallen van activiteiten en sociale contacten, wordt er meer gegamed. En aangezien de ouders meestal de hele dag thuis zijn, wordt het ook zichtbaarder. Maar dat is niet noodzakelijk een probleem. "Niet het aantal uren dat je gamet is problematisch, maar wel de plaats die het inneemt in je leven", zei Katleen Peleman van het Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs (VAD) onlangs naar aanleiding van een reportage van VRT NWS. Ouders moeten zich niet onmiddellik ongerust maken als er veel wordt gegamed. Een zekere structuur bewaren in het dagelijkse leven en erover waken dat de kinderen en jongeren buiten komen, is belangrijk.
Risico’s
De smartphone, tablets en spelconsoles vervullen vandaag een belangrijke sociale functie. Het laat kinderen en jongeren toe om in contact te blijven met hun vrienden en familie. Aandacht blijven hebben voor de risico’s is belangrijk. Zo kwam volgens een enquête van de Onafhankelijke Ziekenfondsen in 2018 de helft van de jongeren in aanraking met cyberpesten, 4 op de 10 hadden al iets gepost waar ze achteraf spijt van hadden, 1 op de 5 ervaarde sociale druk om aanwezig te zijn op sociale media, …
Het versterken van de digital literacy is vandaag meer dan ook essentieel. Het is belangrijk dat scholen, ouders, de overheid, jongerenorganisaties, … jongeren sensibiliseren rond deze risico’s en samen zoeken naar een goede digitale balans. Want hoe digitaal weerbaarder jongeren zijn, hoe beter ze ook beschermd zijn tegen de gezondheidsrisico’s die de smartphone en sociale media met zich meebrengen, zowel op mentaal als fysiek vlak.
Onze aanbevelingen uit het verleden blijven van toepassing. “Voor smartphonegebruik en gaming blijft een goede preventiestrategie nodig, met de nodige informatie, sensibilisering en specifieke aandacht voor jongeren die extra kwetsbaar zijn voor gameverslaving”, zegt Ann Ceuppens, directrice Vertegenwoordiging & Studies van de Onafhankelijke Ziekenfondsen.
