Transcript podcast: slaap

Beluister hier deze aflevering. Hieronder vind je de integrale tekst:

[Muzikale introductie] 

PIET: Weet jij eigenlijk hoeveel slaap je echt nodig hebt? Tussen mythes, gewoontes, soms riskante oplossingen en de nieuwste technologieën blijft slaap een groot mysterie. En tegelijkertijd is het een belangrijke gezondheidsvraagstuk. In deze aflevering van Gezond Gezegd praten we met dokter Joke Pauwelyn. Ze is huisarts en specialist in geneesmiddelgebruik. We zullen het met haar hebben over hoe we beter kunnen slapen. Ze deelt concrete tips om terug rustiger nachten te krijgen. En ja, we gaan het met haar ook hebben over het nog steeds veel voorkomende gebruik van slaapmiddelen in België. Welkom bij de podcast Gezond gezegd van de Onafhankelijke Ziekenfondsen.

Dag en welkom bij Gezond gezegd, de podcast van de Onafhankelijke Ziekenfondsen. 

[Muziek]

PIET: Vandaag hebben we het over slaap. Hoeveel uren heb je nu echt nodig om goed uitgerust te zijn? En wanneer wordt slecht slapen een probleem? We bekijken ook de rol van apps en slimme toestellen die ons slaapgedrag meten. Hoe nuttig zijn ze echt en wat zijn de beperkingen? Daarnaast bespreken we wat je zelf kan doen om de nachtrust te verbeteren. En we staan stil bij de vraag waarom worden slaapmiddelen in België nog zo vaak voorgeschreven. Ik heb het genoegen dokter Joke Pauwelyn te verwelkomen. Ze is huisarts en experte in geneesmiddelgebruik. Dag dokter.

JOKE: Goedemiddag. 

PIET: Mag ik Joke zeggen? 

JOKE: Zeker. 

PIET: Dank je wel. Mag je meteen een persoonlijke vraag stellen. Hoeveel uren heb je eigenlijk vannacht geslapen?  

JOKE: Ik vind dat een goede introvraag, omdat dat eigenlijk helemaal niet belangrijk is. 
Het is niet de kwantiteit die telt, maar wel de kwaliteit. Moest u mij vragen: hoe was je nacht? Dan kan ik antwoorden, deze nacht best goed, ondanks de stress om bijvoorbeeld deze podcast te moeten opnemen. Maar het viel mee. Ik ben 55 plus. Het is volstrekt normaal dat ik zoals altijd een tweetal keer wakker word, maar het toilet moet. En als ik niet begin te piekeren en terug inslaap, dan valt dat mee. 

PIET: Oké, laten we beginnen bij de basis, want ja, veel mensen denken slapen gaat gewoon vanzelf. Maar wat verstaan we eigenlijk onder een goede kwalitatieve slaap? 
JOKE: De kwaliteit van slaap kan je best bij jezelf afmeten. Hoe was je nacht? Ben je daar tevreden over, al terugkijkend naar hoe is het geweest? Dat is het allerbelangrijkste eigenlijk. Mensen focussen ook over hoe was mijn nacht, maar vergeten eigenlijk dat de goede slaap begint met de kwaliteit van je overdag actief zijn, gespekt met tussen pauzes nemen zodat die nacht niet overbeladen wordt van… ik moet hier slapen. En wanneer wordt slecht slapen een echt probleem? 

JOKE: Ik denk dat slecht slapen een probleem wordt. Je kan het kwantificeren, er zijn daar definities voor, meer dan drie keer per week, langer dan drie maanden aan een stuk, dan begint men te spreken van chronische insomnie. Maar ik denk dat het vooral belangrijk is als de impact van de slechte nacht op de dag begint door te wegen en dat zie je zowel aan lichamelijke symptomen, hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid, spierpijn, overal pijn. Heel veel lichamelijke klachten hebben eigenlijk hun oorsprong in een slechte slaap. Als dat begin door te wegen kan het alarmerend zijn of ook: psychische symptomen zoals prikkelbaarheid, het niet meer goed zien zitten, het gevoel te hebben van altijd maar door te moeten hollen, in een rollercoaster te zitten. 

PIET: Ja, ik ben een beetje nieuwsgierig want hoe lang slapen België eigenlijk gemiddeld? Heb je daar een idee van? 

JOKE: Daar is die oude quote van acht uur per nacht maar eigenlijk moeten we de mensen daarvan af helpen. Je hebt mensen zoals Barack Obama die met vier vijf uur voldoende hebben. Je hebt nu eenmaal kortslapers, langslapers, maar doorgaans zegt men toch probeer aan een minimum aantal uur een slaap van zes uur te komen. Maar er zijn mensen wel degelijk die daar met minder toe komen en er zijn ook mensen die tien of elf uur een slaap nodig hebben. 

PIET: Mensen denken vaak aan slapeloosheid maar er bestaan ook echte slaapstoornissen. Kun je daar voorbeelden van geven? Een mooie differentieel diagnostiek dat vooral artsen moeten maken in de anamnese en dan is in het begin van die slaapanamnese inderdaad gaat de aandacht naar bijvoorbeeld de meest voorkomende andere slaapstoornissen zijn obstructief slaapapnee-syndroom en dan ook nog rusteloze benen. Obstructief slaapapnee-syndroom is iets wat eigenlijk vaker voorkomt dan we denken en dat weerspiegelt zich onder andere ondertussen ook al in de steeds langere wachttijden voor het slaapcentrum of het slaaponderzoek. Ja dus daar moeten zorgverleners natuurlijk alert voor zijn dat de patiënt daarmee aankomt. 

JOKE: Ja de kleine tips waar je moet opletten is hoofdpijn in de ochtend, een droge mond, het gevoel van watten in je hoofd, overdag eigenlijk nooit helemaal uitgeslapen te zijn. 
Veel mensen kunnen daarvan klagen maar dan nog. Het is een beetje die combinatie van dingen en het gemakkelijk in slaap vallen ook overdag. 

PIET: Zijn er specifieke groepen die extra kwetsbaar zijn vlak van slaap? 

JOKE: De klassiekers zijn natuurlijk ouderen, mannen die wat overgewicht hebben, alcoholgebruik, dat zijn de voorbeelden uit de boekjes maar ook een magere dame kan er last van hebben. Het is vooral kwestie van er alert op te zijn en eraan te denken ook de hetero-anamnese van de bedpartner snurken is niet altijd het probleem, het is het stilstaan, de pauze voor het snurken en het heel hard hervatten van de adem na een aantal seconden van pauze. 

PIET: Verandert de slaap eigenlijk bij het ouder woorden? 

JOKE: Zeker, er zijn een aantal kenmerken: hoe jonger, hoe meer slaap je gebruikt. Baby’s, pasgeborenen die slapen ongeveer 20 van de 24 uur. Tieners gaan niet moe zijn om 10 uur, mama's zijn bezorgd, die tieners raken niet in slaap, ze hebben een slaapprobleem, neen die hebben een circadiaans ritme dat wat later verschoven is en die worden eigenlijk pas slaperig en moe, 11 uur, 12 uur, middernacht. Het groot probleem is natuurlijk dat de schooluren daar niet zijn op afgestemd en het is niet raar dat je als moeder grote ruzies hebt met je tiener die om 7 uur het bed niet uit kan. Ouderen daarentegen, dan verschuift dat terug, dat circadiaans ritme schuift terug vroeger op naar de avond en gelukkig is dat een beetje zo, maar in de woonzorgcentra bijvoorbeeld is het dan te veel verschoven, want sommige oudere mensen die worden al om 7 uur in bed gestopt en die worden dan verondersteld om tot 6 uur de volgende ochtend, dat zijn 11 uren, in een bed te liggen. Je ziet het probleem al komen waarvan dat ze misschien 5 of 6 uur in echt nodig hebben als het goed is slapen, maar dan liggen ze 5, 6 uur in een bed. 

PIET: Ja, ik denk ook spontaan aan mensen die werken in ploegverband. 

JOKE: Dat is een hele moeilijke groep. Ook daar zien we dat sommige mensen probleemloos een aantal jaren in ploegverband werken, maar naarmate ze ouder worden, daar meer moeite mee hebben. Sommige mensen kunnen daar eigenlijk al van in de begin niet mee om. Ik geloof dat je om in ploeg te werken toch wel heel veel flexibiliteit moet kunnen aan de dag leggen en een goede klik moet kunnen maken tussen inspanning en ontspanning. Als je daar een vlot overgangsritueel kan hebben van naar bed gaan en ontprikkelen vooraleer dat je in je bed stapt, dan denk ik dat het haalbaar is. Maar dat is een zeer uitdagende groep om slaaproblemen bij mensen met ploegenarbeid aan te pakken. 

PIET: Joke, steeds vaker wordt slaap gezien als een belangrijke pijler van een gezonde levensstijl naast voeding, bewegen en niet te roken, maar hoe beïnvloedt slecht slapen onze gezondheid op korte lange termijn? En omgekeerd, wat zijn de voordelen van een kwalitatieve slaap voor ziektepreventie? 

JOKE: Slapen is eigenlijk een heel belangrijke factor van de levensstijl, zo niet de belangrijkste zou ik durven zeggen. Maar ik moet heel goed opletten wat ik zeg, want net dat is de paradox van slaap. Hoe meer we nadruk leggen op het belang van slaap op de lichamelijke gezondheid en ook op de geestelijke gezondheid, lichamelijk bedoel ik maar, als iemand slecht te slapen heeft, gaan ze makkelijker meer gaan eten, sneller diabetes ontwikkelen, overgewicht krijgen. Cardiovasculair is dat een grote risicofactor. We zijn ook bezig met het ontdekken dat slaap een belangrijke factor is in de preventie om dementie te vermijden. Dus het is een steeds grotere duidelijkheid of evidentie voor het belang van slaap terwijl dat, net het willen, moeten slapen voor mijn gezondheid, op ons stress legt waardoor mensen iets moeilijker in slaap vallen. En ten andere je valt niet in slaap, dat is een spontane overgang van rustfase naar slaapfase. 

PIET: Je haalt het daar aan. Slaap heeft niet alleen betrekking op ons lichaam, maar ook op de geest. 

JOKE: We zien ook dat depressie en slapen dat vaak zijn. Slaapproblemen zijn eigenlijk transdiagnostisch. Je ziet dat terugkomen, zowel in surmenage, overspanning, burnout, depressie, angststoornissen. Dat is een gemenedeler, dat wat we bedoelen met transdiagnostisch. En soms is het zelfs zo duidelijk dat door het aanpakken van het slaapprobleem de depressie spontaan mee opklaart of de surmenage of de burnout een trapje beter gaat. Dus als je de slaap kan aanpakken en mensen kan helpen met een slaapprobleem, is dat eigenlijk al een belangrijke stap in de behandeling. 

PIET: En te slot jongeren en schermgebruik? 

JOKE: Dat is eigenlijk al heel lang een evidentie. Het gaat dan over het schermgebruik, eigenlijk weet iedereen dat ondertussen. Dat dit deel is van de slaap hygiëne, maar dat gaat via het actiefzijn. Hersenen die uren blijven geprikkeld zijn en dat verhindert ons om in die ontspannen toestand te gaan. Het gaat ook over het licht van het schermgebruik en het gaat ook tot het laatste moment actief zijn en dan gsm uit en we slapen en dat gaat niet. We kunnen niet van vierde, vijfde, versnelling overdag plots zeggen van oké, nu gaan we naar neutraal en dan hop meteen die diepe slaap in. 

PIET: We hebben het net gehad over goede slaap hygiëne, maar misschien toch nog eventjes over die kernprincipes ervan. Welke concrete tips zou je kunnen meegeven onder meer ook aan zorgverstrekkers die hun patiënten willen begeleiden? 

JOKE: Ik denk dat wij met ons allen ons teveel focussen op die nacht en op die slaap. Eigenlijk begint goede slaap met een goede dag, want de nacht is de spiegel van de dag. Als we daar van hot naar her hollen, duizend taken afgewerkt willen krijgen tot vlak voor we slapen gaan en dan in neutraal willen gaan en in slaap vallen of overgaan tot een rustige toestand is dat heel moeilijk. Een tweede centrale punt is timing en het idee van slaperigheid. Eigenlijk is het de beste tip. Het verschil voelen bij jezelf tussen ik ben moe, ik ben het moe, ik ben vermoeid en ik voel me slaperig. Slaperig zijn, dat voel je aan geeuwen, je ogen vallen dicht. Dat is zo net, dat soezerige gevoel van net voor je in slaap valt. En een ontspannen toestand gaat dat veel beter uitlokken en de overgang om dan je trein te nemen is eigenlijk de beste tip om in slaap te vallen of vlot te slapen. 

PIET: Bij een aantal mensen lukt dat wel niet, denk ik. Er zijn ook mensen die dan bij de dokter komen en zeggen, het gaat niet meer, wanneer moet er worden doorverwezen naar een psycholoog, moet er een medicament worden voorgeschreven? Wanneer is de tijd daarvoor rijp? Wanneer bestaat dat wel? 

JOKE: Ik denk dat de huisarts bijvoorbeeld als eerstelijnswerker al heel veel kan doen door te normaliseren, samen te werken indien nodig, nuttig, beschikbaar met een eerstelijnspsycholoog die in groepssessies, slaaptherapie noemen ze dat, maar het gaat vooral over psycho-educatie, over uitleg. Waarom slapen we, wat hebben we nodig, hoe gaat dat? En dan zijn daar de kleinere tips van inslaapproblemen, is vooral dat je moet focussen op slaapadviezen voor de avond en voor het ontprikkelen. Doorslaapproblemen zijn dan vooral de principes van de cognitieve gedragstherapie bij insomnia, van stimuluscontrole, slaaprestrictie, het vroege wakker worden, dan ga je al meer kijken naar circandiaanse verschuivingen. Dus hoe langer de slaap bestaat, hoe minder indicatie voor medicatie en hoe meer indicatie om samen te werken in de eerstlijn, huisartspsycholoog, maar er is ook een belangrijke rol voor de apotheker, want die wordt vaak gevraagd om, apotheker heb hier niets om te slapen, zelfs al is dat iets van kruiden, want zelfs iets van kruiden al is het dat het inderdaad waarschijnlijk nog niet bewezen minder nevenwerkingen heeft, blijft een oplossing uit het potje en zal de patiënt niet aansporen om zelf actie te ondernemen om zijn gedrag en zijn gedachten en gewoon tussen ons slaap aan te passen. 

PIET: Ja, maar toch zien we in België dat er ongelooflijk veel benzodiazepines worden genomen en ten tweede zijn er ongeveer 2 miljoen Belgen die een slaap- of kalmeermiddel nemen. Waarom is dat zo problematisch? Misschien zijn er ook voordelen, ik weet het niet, maar waarom liggen de cijfers bijvoorbeeld in België zoveel hoger als in Nederland? 

JOKE: Het precies de vergelijking tussen Nederland en België die moeilijk is te maken, maar ik heb erover nagedacht, zou kunnen dat in de tijd van de pletora van de huisartsen en de aard van de Vlaamse huisartsen, ik weet nu niet voor de België, zijn het algemeen, wij zijn nogal meegaand en wij denken dat we onze empathie betonen door op de vraag van de patiënt in te gaan, dat is dus niet zo, dat is bewezen uit onderzoek, maar ook de mensen, en nu moet ik heel hard opletten, maar soms heb ik als huisarts het gevoel gehad dat de mensen best veeleisend zijn. Ook in de tijd, als ik het van u niet kreeg, dan ga ik wel op een ander. Tegenwoordig liet iedereen, alle artsen, benzo’s  zijn niet goed, benzo’s hebben nevenwerkingen, en als ze al werken, dan is dat beperkt tot één, maximum twee weken, daarna ben je er aan gewoon, verliezen ze hun werking, treedt er gewenning op en moet je bijna naar hogere dosissen gaan. En mensen die zeggen, ik voel daar niets van, ik ben daar goed mee, dan denk ik dat ze dat eigenlijk niet beseffen totdat ze gestopt zijn.

PIET: En sommige woonzorgcentra wordt er een ander medicijn gebruikt. Het is trasodone. 

JOKE: De trasodone is een klein beetje tricky. Dat lijkt veiliger, maar is het niet. Er zijn al evenveel nevenwerkingen en vooral die ochtendgrogginess is lastig. Zeker bij ouderen, maar leveren problemen en stapelt zich dat op. Dan zijn ze de dag door, suffer, slaperiger. Dat is ook een lange werkingstijd. Het geeft geen afhankelijkheid, toch geen lichamelijke afhankelijkheid, geen gewenning ook. In tegenstelling tot de vorige richtlijn slaap is het er nu wel in opgenomen. Het kan in sommige gevallen gegeven worden, maar korter dan vier weken en een maximum dosis van een vierde van een tablet, niet langer dan vier weken. En als er anders geen mogelijkheden zijn, of als het effect van het slaaptekort zo nefast is voor de persoon, maar het moet nog altijd heel hard afgewogen worden.

PIET: U zet zich persoonlijk in eigenlijk voor het verantwoord gebruik van benzodiazepines. Kun je misschien nog even uitleggen hoe je dat zelf aanpakt en welke resultaten je ziet? 

JOKE: Ik denk dat er drie kenwoorden zijn. Je moet de moed hebben om het probleem bij je patiënt die al langdurig slaapmiddelen neemt, ter sprake te brengen en ook de moed hebben om bij je patiënt die u soms wel smeekt van dokter, help me, geef mij iets, om te zeggen, is het oké dat we het op een andere manier proberen, er is moed voor nodig, er is geduld voor nodig, tijd om te blijven luisteren naar wat het probleem juist is, te blijven zoeken met de patiënt wat zijn de andere mogelijkheden en er is ook volharding voor nodig, want de patiënt die al twintig jaar zijn temestaatje neemt, als je kan om de zoveel tijd, drie maand, zes maand, en een keer op een jaar of je spreekt het af met je patiënt, wanneer kunnen we het er nog eens over hebben? Over de langdurige temesta-gebruik, als de patiënt er toestemming over geeft, dan plant je zaadjes, de patiënt zal nadenken, vroeg of laat, als het goed is, gaat hij mee, en als het ooit gelukt is, dan zeggen ze, dank je dokter, je hebt het gelijk, ik voel mij inderdaad fitter en beter overdag, en dus die wortel dat we patiënten voor een neus moeten hangen, het kan zonder, het zal je lukken, je staat er niet alleen voor, we gaan dat samen doen, ik ga je begeleiden, samen met de apotheek, eventueel samen met iemand anders, maar het zal lonen en het zal opbrengen, je levenskwaliteit zal erop verbeteren.

PIET: Tijdens het vorige gesprek hadden we het over een pilootproject in 2023, dat was gestart. 

JOKE: Dat is ondertussen verankerd. 

PIET: Dat is ondertussen structureel geworden. 

JOKE: Dat is ondertussen verankerd, dat is wel helpend. Op twee vlakken, dan is het magistraal voorschrijven van steeds lagere dosissen van het gebruikte benzodiazepine waar je patiënt op staat, terugbetaalt, vroeger was dat best duur. En ook, dat geeft jou de gelegenheid, als huisarts, in mijn geval, om elke keer een gesprek aan te gaan en een consultatie te boeken, waarin je het alleen over het slapen hebt, of het leven, of de problemen rond het slapen met die persoon, en dan komt daar veel uit, en dan is dat eigenlijk wel comfortabel. Dat spreek je af, maar je patiënt, en dan gaan we het niet hebben over je buikpijn of je rugpijn, of whatever, maar alleen over je slaap en alles wat er mee te maken heeft. 

PIET: Ja, we hebben het al eens gehad over de rol van huisarts, apotheker, psychologen. Wie kan er nog bijdragen tot een betere slaapzorg? 

JOKE: Ik denk dat kinesisten ook een belangrijke rol kunnen spelen. Mensen die niet open staan om te spreken over de redenen waarom ze niet goed kunnen slapen of piekeren, dan kunnen ze via de kinesist, ademhalingsoefeningen of gepaste ontspanningstechnieken aanleren om op die manier die overgang van drukke dag naar ontprikkelen, naar spontane slaap bevorderen. 

PIET: Welke rol kunnen ziekenfondsen spelen? 

JOKE: Daar denk ik dat het aanbieden van slaaptherapie of een stukje extra nog terugbetalen van slaaptherapie, dat is een deeltje cursus van wat is slaap, hoe zit dat in elkaar, wat is er normaal, wat is er niet normaal en wat kan je doen als het niet normaal is. Dat aanmoedigen. En ik denk ook dat het een stimulerende rol voor de ziekenfondsen kan zijn om de eerstelijnswerkers zoals de dokter, de psycholoog, de kinesist, de apotheker te doen samenwerken. En er is zoveel nood aan. Iedereen is het erover eens en toch lukt het ons precies niet. En een groot mankement daarin is denk ik IT, een gedeeld medisch waar elke zorgverlener aan het juiste stukje kan, waar de patiënt zegt. In dit stukje van mijn dossier kan jij en kan jij kijken en dat we vanuit dat gedeelde dossier korte online overlegjes kunnen doen rond een patiënt. Dat zowel de toegang veel vlotter maakt.

PIET: Zo vlotter maken, ja. En tot slot misschien eventjes vooruit kijken. Wat brengt de toekomst voor slaaponderzoek, behandelingen en beleid op vlak van onderzoek naar slaapproblemen? Zijn er ook nieuwe behandelingsmogelijkheden? 

JOKE: Ik had hier een top 3 verlanglijstje opgemaakt. Het streven en het onderzoeken naar één gevalideerde vragenlijst als het gaat over de slaapanamnese. Je hebt er verschillende, de psychologen nemen dat vaker af. Maar één gevalideerde, bruikbare, gebruiksvriendelijke vraaglijst zou wel fijn zijn. Ook onderzoek niet zozeer op die slaap, maar vooral op de kwaliteit van leven, het effect van slaap, op de kwaliteit van leven, zodanig dat we met z'n allen meer focussen op onze dag dan op de nacht. En dan als derde, de nieuwe middelen, die bijvoorbeeld Daridorexant , een totale andere klasse van geneesmiddelen, dat is al erkend door het EMA, maar nog niet terugbetaald, superduur, eventueel via het buitenland te verkrijgen. Maar nog altijd, beperkt en duur dat je het kan gebruiken, ook weer maar vier weken, beperkt in dosis en ook de lange termijneffecten zijn nog niet bewezen. Maar er zit één en ander in de pipeline. 

PIET: Steeds meer mensen gebruiken ook wearables, zoals slaap-apps en trackers, om een slaap te monitoren. Wat denk je daarover? 

JOKE: Al zijn die technologisch, al ondertussen steeds hoogstaander en hoogst waarschijnlijk betrouwbaar, dan nog is voor de doorsneemens met slaapproblemen dat een beetje voor een hulpverlener of voor een artsen, dat een beetje nutteloos. Zoals ik deze morgen wakker werd en op mijn KMI-app keek om te kijken welk weer dat buiten was, dan een patiënt met slaapproblemen. Kijk, hoeveel diepe slaap heb ik gehad. Ja, voel aan jezelf. Hoe voel je je vandaag? Hoe was je slaapkwaliteit? Dat ga je ook zonder slaapapp kunnen inschatten. En ook daar weer, die paradox, de druk verhoogt dan nog meer op de mensen van, oei, je hebt maar zoveel procent diepe slaap gehad. De volgende nacht, ik moet zien dat ik dat inhaal. En dan is daar weer die stress om te moeten slapen, wat zo nefast is om te kunnen slapen. 

PIET: En nog eventjes naar het beleid, welke stappen kan de overheid eigenlijk nemen om slaap en slaapproblemen beter te ondersteunen. 

JOKE: Nog altijd die campagne, zoals de psychofarmaca, 10 daagse die gisteren 1 oktober is van start gegaan. Psycho-educatie stimuleren, kleine doosjes ter beschikking stellen. Er is één merk dat een doosje neemt van 7 en 10 comprimairs als er al slaapmedicatie of benzo's worden voorgeschreven. Is dat de maximale duur, maar eigenlijk zijn we heel hard beperkt in het aantal molecules, dat we beschikbaar hebben, dat maar in één doosje is. Of we moeten het per comprimé gaan voorschrijven. Maar dat wordt zelden gedaan. 

PIET: Dr. Pauwelyn, Joke, ontzettend bedankt voor dit boeiende gesprek en al je inzichten over slaap, gezondheid en behandelingen.
En natuurlijk ook een grote dank aan iedereen die heeft geluisterd. Hopelijk geeft het gesprek wat handvatten gegeven om je eigen slaap te begrijpen en te verbeteren. En dat houdt kleine gewoontes en een beetje aandacht voor slaap kunnen, een wereld van verschil maken zoals voor je lichaam als voor je geest. Of nu gaat om goede slaaphygiëne, tips van professionals of handige tools. Elke stap helpt om weer lekker te kunnen slapen. Vond je deze aflevering interessant? Deel hem gerust en abonneer je op onze podcast zodat je geen enkele aflevering over gezondheid mist.
Zorg goed voor jezelf.

[Muzikale outro]