Chronische ziektes in België - Prevalentie en kosten 2010-2018

24/11/2020

Chronisch zieken vertegenwoordigen 25 % van de bevolking en 70 % van de totale gezondheidsuitgaven. Dat blijkt uit de gegevens van de leden van de Onafhankelijke Ziekenfondsen. Chronische aandoeningen wegen steeds meer op de uitgaven van de volksgezondheid, dat blijkt uit hun laatste studie. Tussen 2010 en 2018 zijn de gemiddelde uitgaven per patiënt voor chronische aandoeningen met 17 % gestegen!

Ontdek de volledige studie

Voornaamste cijfers
Prevalentie	In 2018 lijdt één persoon op vier aan minstens één chronische aandoening. In onze studie werden 24 chronische aandoeningen opgenomen. Stijging van de prevalentie tussen 2010 en 2018 voor depressie, COPD, astma en epilepsie. Meer dan 6 op de 10 mensen tussen 60 en 79 jaar hebben een chronische ziekte. Bij 80-plussers hebben 8 op de 10 mensen een chronische ziekte.
Uitgaven geneeskundige verzorging ten laste van de ziekteverzekering	Iemand met een chronische aandoening geeft jaarlijks gemiddeld € 6.129 uit aan verzorging. Terwijl iemand zonder chronische aandoening € 860/jaar betaalt. Stijging van de gemiddelde uitgaven met 17 % voor de chronisch zieken en 9 % voor de anderen tussen 2010 en 2018. Deze stijging is hoog voor depressie, epilepsie, COPD, psychose bij wie jonger is dan 70 jaar en kanker. Depressie kost € 7.838 per jaar en hoge bloeddruk kost € 5.852 per jaar. 43 % van de uitgaven voor geneeskundige verzorging van de chronisch zieken hebben te maken met een ziekenhuisopname.
Opname in het ziekenhuis	21 % van de chronisch zieken laat zich in het ziekenhuis opnemen tegenover 6 % van de niet-chronisch zieken. De waarschijnlijkheid van een ziekenhuisopname is 3 tot 4 keer groter bij chronisch zieken dan bij de rest van de bevolking.
Comorbiditeit	De totale uitgaven stijgen met het aantal chronische ziektes. 0 chronische ziektes > € 860/per persoon/jaar 1 chronische ziekte > € 3.665 per persoon/jaar 2 chronische ziektes > € 7.745 per persoon/jaar 3 chronische ziektes > € 14.095 per persoon/jaar 4 chronische ziektes > € 22.255 per persoon/jaar 5 chronische ziektes > € 33.648 per persoon/jaar Van de 15.000 mensen die in het ziekenhuis zijn opgenomen voor COVID-19 rapporteert 70 % een of meerdere chronische ziektes (bron > Sciensano)
Verzorging op afstand	4 van de 10 (39 %) chronisch zieken blijkt gebruik te hebben gemaakt van ten minste één zorgdienst op afstand, tegenover 17 % van de mensen zonder chronische aandoeningen (d.w.z. de helft minder). Er zijn schommelingen tussen 35 % (psychose bij 70-plussers) en 53 % (mucoviscidose), afhankelijk van de chronische aandoening.

Aanbevelingen van de Onafhankelijke Ziekenfondsen

Wat betreft de beheersing van de prevalentie van chronische ziektes

Meer investeren in preventie en in het verbeteren van de leefomstandigheden (onderwijs, voeding, meer lichaamsbeweging promoten, gezonde woon- en werkomstandigheden, etc.).
De follow-up stimuleren van de chronische patiënten door een gecoördineerd eerstelijnsteam, met respect voor de vrije keuze van de patiënt.
Gecoördineerde acties op het niveau van de federale overheid en de deelstaten organiseren op basis van gezondheidsdoelstellingen, om bepaalde chronische ziektes te verminderen.
Bijzondere aandacht besteden aan de evolutie van bepaalde aandoeningen, bijvoorbeeld depressie en ademhalingsziektes (COPD en astma) en maatregelen treffen om die groei te stuiten.

Wat betreft de monitoring van de gezondheidsuitgaven

De registratie en de uitwisseling van gegevens tussen zorgverleners organiseren om chronische ziektes beter aan te pakken.
Patiënten met ernstige en/of zeldzame chronische ziektes waarvan de gemiddelde jaarlijkse uitgaven relatief hoog liggen, nauwer opvolgen door een beroep te doen op de expertisecentra.
Technologische innovatie ondersteunen en aanmoedigen, meer bepaald in de sector van de opsporing en de opvolging van chronische ziektes.
Monitoring op afstand bevorderen voor de patiënten die uit het ziekenhuis komen om heropnames te beperken.
De financieringsprocedure voor mobiele gezondheidsapps versnellen om de financiële tenlasteneming van chronische patiënten te stimuleren.

Wat betreft de bescherming van chronisch zieken tijdens de gezondheidscrisis

Aangezien deze patiënten kwetsbaar zijn, teleconsultaties vanop afstand aanmoedigen omdat die bijzonder geschikt zijn voor de opvolging van patiënten met chronische aandoeningen, op voorwaarde dat deze alternatieve manier van zorgtoediening gebeurt volgens dezelfde kwaliteits- en veiligheidseisen als de gewone zorg met fysieke aanwezigheid.

Meer info : Luk Bruyneel, Dienst vertegenwoordiging en studies van de Onafhankelijke Ziekenfondsen