Analyse is de basis
Wat hebben de vorige staatshervormingen opgeleverd? Voor Xavier Brenez, Directeur Generaal van de Onafhankelijke Ziekenfondsen, moet die analyse eerst gemaakt worden. “De zesde staatshervorming stond zogenaamd in het teken van homogene bevoegdheden en een efficiënt federaal systeem, maar daar is uiteindelijk weinig van te merken. Ik denk dat we, alvorens te spreken over verdere regionalisering of herfederalisering, lessen moeten trekken uit de vorige staatshervormingen.” De Onafhankelijke Ziekenfondsen pleiten voor een grondige evaluatie van de gevolgen van de vorige staatshervormingen. “Nadien kunnen we bepalen welke doelstellingen we met ons gezondheidsbeleid willen bereiken en vervolgens vastleggen hoe we dat gaan doen”, benadrukt Brenez.
Onafhankelijke experten
“Er zijn verschillende problemen, waaronder deze institutionele lasagne”, preciseert Xavier Brenez. “In de gezondheidszorg zijn er geen homogene bevoegdheidspakketten. Bepaalde submateries werden overgedragen aan de gewesten ... Vandaag moeten deze zaken dus worden beheerd door de federale en regionale overheden.” Het is dus belangrijk dat de lasagne goed geanalyseerd wordt, door een ploeg van onafhankelijke experten, die een mandaat van de nieuwe regering hebben gekregen. Laat de experten gedurende 12 maanden analyseren hoe de Belgische gezondheidszorg en sociale zekerheid ervoor staan, aanbevelingen formuleren over de noodzakelijke hervormingen. Een goed uitgevoerde analyse zal ongetwijfeld leiden tot een reeks aanbevelingen die zowel de kwaliteit van de gezondheidszorg, als het efficiënt gebruik van de publieke middelen en een daadkrachtige besluitvorming garanderen, zonder voor bijkomende complexiteit te zorgen. Het lijkt raadzaam dat ze ook het crisisbeheer in België tijdens een pandemie onder de loep nemen. Want op zulke momenten mag er geen twijfel bestaan over welk beleidsniveau voor welk domein, materie of dossier bevoegd en verantwoordelijk is. Xavier Brenez: “We hebben ingewikkelde samenwerkingsakkoorden te implementeren. Er is een gebrek aan een hiërarchie van normen. In andere federale landen moeten de gefedereerde entiteiten een kader, normen, doelstellingen, … respecteren. Vandaag de dag ontbreekt dat, een kapitein van ons systeem.”
Meetbare objectieven
Welk governancemodel kan versnippering tegengaan en garandeert een optimale samenwerking tussen de federale en regionale beleidsniveaus? En in welke domeinen moet er gestreefd worden naar meer homogene of exclusieve bevoegdheden, die een meer kwaliteitsvol beleid toelaten? En ook: wat is de financiële impact van eventuele verschuivingen in de bevoegdheden, en hoe moet dit opgevangen worden in de financieringswet? De lijst vragen waarop we nog geen antwoorden hebben, is lang. “Maar een visietekst is slechts literatuur”, benadrukt Brenez. “Het moet worden uitgedrukt in duidelijke en meetbare doelstellingen. Het is een sturingsinstrument dat richting geeft aan alle actoren. Er zal niet alleen rekening moeten worden gehouden met het advies van deskundigen, maar ook met die van de burgers.”
